Unicode
သုတေသန ပြသနာနှစ်မျိုးရှိသည်။ တစ်မျိုးမှာ သဘာဝ၏ အခြေအနေနှင့် သက်ဆိုင်သော ပြဿနာဖြစ်ပြီး နောက်တစ်မျိုးမှာ ပြောင်းလဲကိန်း (ကိန်းရှင်) များကြား ဆက်စပ်မှုများနှင့် သက်ဆိုင်သော ပြဿနာများဖြစ်ကြသည်။ အစဦးတွင် သုတေသီသည် သူလေ့လာ လိုသော ပြဿနာတစ်ခုတည်းကိုသာ အာရုံစူးစိုက်ရန်ဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သုတေသီသည် သူစံစမ်း မေးမြန်းလိုသော ဘာသာရပ်/အကြောင်းအရာ ရှုထောင့် သို့မဟုတ် စိတ်ဝင်စားမှု ဆိုင်ရာနယ်ပယ်ကို ဆုံးဖြတ်ချက်ချရမည်။ အစပိုင်းတွင် ပြဿနာကို ယေဘုယျနည်းလမ်းဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖော်ပြနိုင်သည်။ ထို့နောက်ပြဿနာနှင့် သက်ဆိုင်သော အရှုပ်အထွေးများကို ဖြေရှင်းရမည်။ ပြဿနာပြုလုပ်ခြင်းကို မဖော်ပြမီ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အဖြေကို စဉ်းစားထားရမည်။ ထို့ကြောင့် တိကျသေချာသော သုတေသနပြဿနာအတွက် ယေဘုယျခေါင်းစဉ်သည် သိပ္ပံနည်းကျစုံစမ်းမေးမြန်းမှု၏ ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်။ သုတေသန ပြဿနာကို ပြုလုပ်ရာတွင် အဆင့် နှစ်ဆင့် ပါဝင်သည်။ ပြဿနာကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် နားလည်မှုနှင့် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုရှုထောင့်မှနေ၍ အဓိပ္ပါယ်ရှိသော စကားလုံးများအဖြစ် ထိုစာပိုဒ်ကို ပြန်လည်ရေးသားခြင်း ဖြစ်သည်။
ဥပမာ - ပညာရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတွင် သုတေသီသည် အတွေ့အကြုံရှိပြီး စိတ်ထဲတွင် သုတေသနပြဿနာများရှိနေသော လမ်းညွှန်တစ်ဦးထံမှ အကူအညီများရယူနိုင်သည်။ လမ်းညွှန်ထံမှ ပြဿနာများ မကြာခဏ ထွက်ပေါ်လာနိုင်ပြီး သုတေသီသည် ၎င်းတို့ကို အကျဉ်းချုံ့နိုင်ကာ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းဖြင့် ပြဿနာကို ပြန်လည်ရေးသားနိုင်သည်။ ပုဂ္ဂလိက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ သို့မဟုတ် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများတွင် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များက ပြဿနာကို အစဉ်သဖြင့် လျာထားကြသည်။ ပြဿနာဖြစ်ပေါ်လာပုံ မူလအစနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အဖြေများပါဝင်သည့် စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုများကို သုတေသီမှ ထိုပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆွေးနွေးနိုင်သည်။
သုတေသနပြသနာတစ်ခုကို သတ်မှတ်ဖော်ပြရန်အဆင့်များ
၁။ သက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်ကို အကြမ်းဖျင်း ဖော်ပြပါ။
၂။ အကြောင်းအရာ (ခေါင်းစဉ်) တစ်ခု ရွေးပါ။
၃။ ထိုအကြောင်းအရာကို အကျဉ်းချုံ့ပါ။
၄။ သုတေသနပြဿနာ တစ်ခု ကိုဖော်ပြပါ။
၅။ သင်လေ့လာရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ပြပါ။
၆။သက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ်အကြောင်းကို ဖတ်ရှုပါ။
၇။ အပေါင်းအသင်းမိတ်ဆွေများနှင့် ဆွေးနွေးပါ။
၈။ တခြားသူများ ပြုလုပ်ထားသော အရာများကို ရှာဖွေဖတ်ရှုပါ။
၉။ သင်၏ပတ်ဝန်းကျင်ကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ပါ။
၁၀။ စူးစမ်း သိချင်မှု ထက်သန်ပါစေ။
၁၁။ မေးခွန်းများမေးမြန်းပါ။
သုတေသီသည် မိမိရွေးချယ်ထားသော သုတေသနပြဿနာနှင့် ရင်းနှီးမှုရှိစေရန် ရနိုင်သမျှသော စာပေများကို စစ်ဆေးကြည့်ရှုရမည်။ သူသည် စာပေအမျိုးအစားနှစ်မျိုးကို သုံးသပ် စစ်ဆေးကြည့်ရှုနိုင်သည်။ တစ်မျိုးမှာ အတွေးအခေါ်အယူအဆ၊ သီဟိုရမ်များနှင့် သက်ဆိုင်သော စာပေမျိုးဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်မျိုးမှာ ယခင်အစောပိုင်းက မိမိ၏သုတေသန အမျိုးအစားနှင့် ဆင်တူ လေ့လာချက်များပါဝင်သည့် လက်တွေ့မျက်မြင်ကို အခြေခံထားသော စာပေမျိုးဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့ ပြန်လည်စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ရရှိလာမည့် ရလဒ် အကျိုးကျေးဇူးမှာ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်အတွက် ဒေတာ (data) နှင့် တခြား အကြောင်းအရာများကို ရနိုင်သည့် အသိပညာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သုတေသီအား သုတေသန ပြဿနာကို အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိဖြင့် သတ်မှတ်စေနိုင်သည်။ ထို့နောက်သုတေသီသည် ပြဿနာကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ အသုံးနှုန်းများဖြင့် ဖော်ပြနိုင်သည်။
ဆက်စပ်နှီးနွယ်သော ဒေတာ (data) အချက်အလက်နှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိသော ဒေတာအချက်အလက်များကို ခွဲခြားနိုင်ရန် သုတေသန ပြဿနာကို သေသေချချာ သတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပြဿနာနှင့် သက်ဆိုင်သော နောက်ခံအချက်အလက်များ၏ တရားဝင်မှုနှင့် မှန်ကန်မှုများကို ဂရုစိုက်ရမည်။ မိမိလေ့လာမည့် အကြောင်းအရာ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရေးသား ဖော်ပြခြင်းသည် အခြေခံကျသော အရေးပါမှုဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းသည် စုဆောင်းရမည့် data အချက်အလက်၊ သက်ဆိုင်သော data များ၏ ဝိသေသလက္ခဏာ၊ ရှာဖွေရမည့် အဆက်အသွယ်များနှင့် အသုံးပြုရမည့်နည်းစနစ်များကို သတ်မှတ်ပေးသည်။
Zawgyi
ဥပမာ - ပညာေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုတြင္ သုေတသီသည္ အေတြ႕အၾကံဳရွိျပီး စိတ္ထဲတြင္ သုေတသနျပႆနာမ်ားရွိေနေသာ လမ္းညႊန္တစ္ဦးထံမွ အကူအညီမ်ားရယူႏိုင္သည္။ လမ္းညႊန္ထံမွ ျပႆနာမ်ား မၾကာခဏ ထြက္ေပၚလာႏိုင္ျပီး သုေတသီသည္ ၄င္းတို႕ကို အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ႏိုင္ကာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာအသံုးအႏွဳန္းျဖင့္ ျပႆနာကို ျပန္လည္ေရးသားႏိုင္သည္။ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သို႕မဟုတ္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ စီမံခန္႕ခြဲမွဳဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ျပႆနာကို အစဥ္သျဖင့္ လ်ာထားၾကသည္။ ျပႆနာျဖစ္ေပၚလာပံု မူလအစႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ အေျဖမ်ားပါဝင္သည့္ စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳမ်ားကို သုေတသီမွ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။
သုေတသနျပသနာတစ္ခုကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပရန္အဆင့္မ်ား
၁။ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္ကို အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ျပပါ။
၂။ အေၾကာင္းအရာ (ေခါင္းစဥ္) တစ္ခု ေရြးပါ။
၃။ ထိုအေၾကာင္းအရာကို အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ပါ။
၄။ သုေတသနျပႆနာ တစ္ခု ကိုေဖာ္ျပပါ။
၅။ သင္ေလ့လာရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပပါ။
၆။သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္အေၾကာင္းကို ဖတ္ရွဳပါ။
၇။ အေပါင္းအသင္းမိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပါ။
၈။ တျခားသူမ်ား ျပဳလုပ္ထားေသာ အရာမ်ားကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳပါ။
၉။ သင္၏ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ပါ။
၁၀။ စူးစမ္း သိခ်င္မွဳ ထက္သန္ပါေစ။
၁၁။ ေမးခြန္းမ်ားေမးျမန္းပါ။
သုေတသီသည္ မိမိေရြးခ်ယ္ထားေသာ သုေတသနျပႆနာႏွင့္ ရင္းႏွီးမွဳရွိေစရန္ ရႏိုင္သမွ်ေသာ စာေပမ်ားကို စစ္ေဆးၾကည့္ရွဳရမည္။ သူသည္ စာေပအမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးကို သံုးသပ္ စစ္ေဆးၾကည့္ရွဳႏိုင္သည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ အေတြးအေခၚအယူအဆ၊ သီဟိုရမ္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ စာေပမ်ိဳးျဖစ္ျပီး က်န္တစ္မ်ိဳးမွာ ယခင္အေစာပိုင္းက မိမိ၏သုေတသန အမ်ိဳးအစားႏွင့္ ဆင္တူ ေလ့လာခ်က္မ်ားပါဝင္သည့္ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ကို အေျခခံထားေသာ စာေပမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႕ ျပန္လည္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ရရွိလာမည့္ ရလဒ္ အက်ိဳးေက်းဇူးမွာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ေဒတာ (data) ႏွင့္ တျခား အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရႏိုင္သည့္ အသိပညာျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ သုေတသီအား သုေတသန ျပႆနာကို အဓိပၸါယ္ရွိရွိျဖင့္ သတ္မွတ္ေစႏိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္သုေတသီသည္ ျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမွဳဆိုင္ရာ သို႕မဟုတ္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ အသံုးႏွုန္းမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပႏိုင္သည္။
ဆက္စပ္ႏွီးႏြယ္ေသာ ေဒတာ (data) အခ်က္အလက္ႏွင့္ ဆက္စပ္မွဳမရွိေသာ ေဒတာအခ်က္အလက္မ်ားကို ခြဲျခားႏိုင္ရန္ သုေတသန ျပႆနာကို ေသေသခ်ခ်ာ သတ္မွတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ျပႆနာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေနာက္ခံအခ်က္အလက္မ်ား၏ တရားဝင္မွဳႏွင့္ မွန္ကန္မွဳမ်ားကို ဂရုစိုက္ရမည္။ မိမိေလ့လာမည့္ အေၾကာင္းအရာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေရးသား ေဖာ္ျပျခင္းသည္ အေျခခံက်ေသာ အေရးပါမွဳျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၄င္းသည္ စုေဆာင္းရမည့္ data အခ်က္အလက္၊ သက္ဆိုင္ေသာ data မ်ား၏ ဝိေသသလကၡဏာ၊ ရွာေဖြရမည့္ အဆက္အသြယ္မ်ားႏွင့္ အသံုးျပဳရမည့္နည္းစနစ္မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးသည္။
(က) သုတေသနလုပ်ငန်းစဉ် အဆင့် (၁) - သုတေသန ပြဿနာ ပြုလုပ်ခြင်း
သုတေသန ပြသနာနှစ်မျိုးရှိသည်။ တစ်မျိုးမှာ သဘာဝ၏ အခြေအနေနှင့် သက်ဆိုင်သော ပြဿနာဖြစ်ပြီး နောက်တစ်မျိုးမှာ ပြောင်းလဲကိန်း (ကိန်းရှင်) များကြား ဆက်စပ်မှုများနှင့် သက်ဆိုင်သော ပြဿနာများဖြစ်ကြသည်။ အစဦးတွင် သုတေသီသည် သူလေ့လာ လိုသော ပြဿနာတစ်ခုတည်းကိုသာ အာရုံစူးစိုက်ရန်ဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သုတေသီသည် သူစံစမ်း မေးမြန်းလိုသော ဘာသာရပ်/အကြောင်းအရာ ရှုထောင့် သို့မဟုတ် စိတ်ဝင်စားမှု ဆိုင်ရာနယ်ပယ်ကို ဆုံးဖြတ်ချက်ချရမည်။ အစပိုင်းတွင် ပြဿနာကို ယေဘုယျနည်းလမ်းဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖော်ပြနိုင်သည်။ ထို့နောက်ပြဿနာနှင့် သက်ဆိုင်သော အရှုပ်အထွေးများကို ဖြေရှင်းရမည်။ ပြဿနာပြုလုပ်ခြင်းကို မဖော်ပြမီ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အဖြေကို စဉ်းစားထားရမည်။ ထို့ကြောင့် တိကျသေချာသော သုတေသနပြဿနာအတွက် ယေဘုယျခေါင်းစဉ်သည် သိပ္ပံနည်းကျစုံစမ်းမေးမြန်းမှု၏ ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်။ သုတေသန ပြဿနာကို ပြုလုပ်ရာတွင် အဆင့် နှစ်ဆင့် ပါဝင်သည်။ ပြဿနာကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် နားလည်မှုနှင့် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုရှုထောင့်မှနေ၍ အဓိပ္ပါယ်ရှိသော စကားလုံးများအဖြစ် ထိုစာပိုဒ်ကို ပြန်လည်ရေးသားခြင်း ဖြစ်သည်။
သုတေသနပြသနာကို သိရွိ နားလည်ရန်အတွက် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းမှာ မိမိ၏မိတ်ဆွေ အပေါင်းအသင်း သို့မဟုတ် သက်ဆိုင်ရာအကြောင်းအရာတွင် အထူးနားလည် တတ်ကျွမ်း သူများနှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဥပမာ - ပညာရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတွင် သုတေသီသည် အတွေ့အကြုံရှိပြီး စိတ်ထဲတွင် သုတေသနပြဿနာများရှိနေသော လမ်းညွှန်တစ်ဦးထံမှ အကူအညီများရယူနိုင်သည်။ လမ်းညွှန်ထံမှ ပြဿနာများ မကြာခဏ ထွက်ပေါ်လာနိုင်ပြီး သုတေသီသည် ၎င်းတို့ကို အကျဉ်းချုံ့နိုင်ကာ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းဖြင့် ပြဿနာကို ပြန်လည်ရေးသားနိုင်သည်။ ပုဂ္ဂလိက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ သို့မဟုတ် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများတွင် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များက ပြဿနာကို အစဉ်သဖြင့် လျာထားကြသည်။ ပြဿနာဖြစ်ပေါ်လာပုံ မူလအစနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အဖြေများပါဝင်သည့် စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုများကို သုတေသီမှ ထိုပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆွေးနွေးနိုင်သည်။
သုတေသနပြသနာတစ်ခုကို သတ်မှတ်ဖော်ပြရန်အဆင့်များ
၁။ သက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်ကို အကြမ်းဖျင်း ဖော်ပြပါ။
၂။ အကြောင်းအရာ (ခေါင်းစဉ်) တစ်ခု ရွေးပါ။
၃။ ထိုအကြောင်းအရာကို အကျဉ်းချုံ့ပါ။
၄။ သုတေသနပြဿနာ တစ်ခု ကိုဖော်ပြပါ။
၅။ သင်လေ့လာရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ပြပါ။
၆။သက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ်အကြောင်းကို ဖတ်ရှုပါ။
၇။ အပေါင်းအသင်းမိတ်ဆွေများနှင့် ဆွေးနွေးပါ။
၈။ တခြားသူများ ပြုလုပ်ထားသော အရာများကို ရှာဖွေဖတ်ရှုပါ။
၉။ သင်၏ပတ်ဝန်းကျင်ကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ပါ။
၁၀။ စူးစမ်း သိချင်မှု ထက်သန်ပါစေ။
၁၁။ မေးခွန်းများမေးမြန်းပါ။
သုတေသီသည် မိမိရွေးချယ်ထားသော သုတေသနပြဿနာနှင့် ရင်းနှီးမှုရှိစေရန် ရနိုင်သမျှသော စာပေများကို စစ်ဆေးကြည့်ရှုရမည်။ သူသည် စာပေအမျိုးအစားနှစ်မျိုးကို သုံးသပ် စစ်ဆေးကြည့်ရှုနိုင်သည်။ တစ်မျိုးမှာ အတွေးအခေါ်အယူအဆ၊ သီဟိုရမ်များနှင့် သက်ဆိုင်သော စာပေမျိုးဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်မျိုးမှာ ယခင်အစောပိုင်းက မိမိ၏သုတေသန အမျိုးအစားနှင့် ဆင်တူ လေ့လာချက်များပါဝင်သည့် လက်တွေ့မျက်မြင်ကို အခြေခံထားသော စာပေမျိုးဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့ ပြန်လည်စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ရရှိလာမည့် ရလဒ် အကျိုးကျေးဇူးမှာ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်အတွက် ဒေတာ (data) နှင့် တခြား အကြောင်းအရာများကို ရနိုင်သည့် အသိပညာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သုတေသီအား သုတေသန ပြဿနာကို အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိဖြင့် သတ်မှတ်စေနိုင်သည်။ ထို့နောက်သုတေသီသည် ပြဿနာကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ အသုံးနှုန်းများဖြင့် ဖော်ပြနိုင်သည်။
ဤကဲ့သို့ သုတေသနပြဿနာပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် သတ်မှတ်ခြင်းသည် သုတေသနလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံးတွင် အရေးအကြီးဆုံးသော အဆင့်ဖြစ်သည်။
ဆက်စပ်နှီးနွယ်သော ဒေတာ (data) အချက်အလက်နှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိသော ဒေတာအချက်အလက်များကို ခွဲခြားနိုင်ရန် သုတေသန ပြဿနာကို သေသေချချာ သတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပြဿနာနှင့် သက်ဆိုင်သော နောက်ခံအချက်အလက်များ၏ တရားဝင်မှုနှင့် မှန်ကန်မှုများကို ဂရုစိုက်ရမည်။ မိမိလေ့လာမည့် အကြောင်းအရာ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရေးသား ဖော်ပြခြင်းသည် အခြေခံကျသော အရေးပါမှုဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းသည် စုဆောင်းရမည့် data အချက်အလက်၊ သက်ဆိုင်သော data များ၏ ဝိသေသလက္ခဏာ၊ ရှာဖွေရမည့် အဆက်အသွယ်များနှင့် အသုံးပြုရမည့်နည်းစနစ်များကို သတ်မှတ်ပေးသည်။
Zawgyi
(က) သုေတသနလုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ (၁) - သုေတသန ျပႆနာ ျပဳလုပ္ျခင္း
သုေတသန ျပသနာႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ သဘာဝ၏ အေျခအေနႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ျပႆနာျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ ေျပာင္းလဲကိန္း (ကိန္းရွင္) မ်ားၾကား ဆက္စပ္မွဳမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ျပႆနာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အစဦးတြင္ သုေတသီသည္ သူေလ့လာ လိုေသာ ျပႆနာတစ္ခုတည္းကိုသာ အာရံုစူးစိုက္ရန္ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သုေတသီသည္ သူစံစမ္း ေမးျမန္းလိုေသာ ဘာသာရပ္/အေၾကာင္းအရာ ရွဳေထာင့္ သို႕မဟုတ္ စိ္တ္ဝင္စားမွဳ ဆိုင္ရာနယ္ပယ္ကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည္။ အစပိုင္းတြင္ ျပႆနာကို ေယဘုယ်နည္းလမ္းျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေဖာ္ျပႏိုင္သည္။ ထို႕ေနာက္ျပႆနာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အရွဳပ္အေထြးမ်ားကို ေျဖရွင္းရမည္။ ျပႆနာျပဳလုပ္ျခင္းကို မေဖာ္ျပမီ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ အေျဖကို စဥ္းစားထားရမည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တိက်ေသခ်ာေသာ သုေတသနျပႆနာအတြက္ ေယဘုယ်ေခါင္းစဥ္သည္ သိပၸံနည္းက်စံုစမ္းေမးျမန္းမွဳ၏ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္သည္။ သုေတသန ျပႆနာကို ျပဳလုပ္ရာတြင္ အဆင့္ ႏွစ္ဆင့္ ပါဝင္သည္။ ျပႆနာကို ႏွိဳက္ႏွိဳက္ခၽြတ္ခၽြတ္ နားလည္မွဳႏွင့္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမွဳရွဳေထာင့္မွေန၍ အဓိပၸါယ္ရွိေသာ စကားလံုးမ်ားအျဖစ္ ထိုစာပိုဒ္ကို ျပန္လည္ေရးသားျခင္း ျဖစ္သည္။သုေတသနျပသနာကို သိရွိ နားလည္ရန္အတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ မိမိ၏မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း သို႕မဟုတ္ သက္ဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာတြင္ အထူးနားလည္ တတ္ကၽြမ္း သူမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ဥပမာ - ပညာေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုတြင္ သုေတသီသည္ အေတြ႕အၾကံဳရွိျပီး စိတ္ထဲတြင္ သုေတသနျပႆနာမ်ားရွိေနေသာ လမ္းညႊန္တစ္ဦးထံမွ အကူအညီမ်ားရယူႏိုင္သည္။ လမ္းညႊန္ထံမွ ျပႆနာမ်ား မၾကာခဏ ထြက္ေပၚလာႏိုင္ျပီး သုေတသီသည္ ၄င္းတို႕ကို အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ႏိုင္ကာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာအသံုးအႏွဳန္းျဖင့္ ျပႆနာကို ျပန္လည္ေရးသားႏိုင္သည္။ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သို႕မဟုတ္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ စီမံခန္႕ခြဲမွဳဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ျပႆနာကို အစဥ္သျဖင့္ လ်ာထားၾကသည္။ ျပႆနာျဖစ္ေပၚလာပံု မူလအစႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ အေျဖမ်ားပါဝင္သည့္ စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳမ်ားကို သုေတသီမွ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။
သုေတသနျပသနာတစ္ခုကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပရန္အဆင့္မ်ား
၁။ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္ကို အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ျပပါ။
၂။ အေၾကာင္းအရာ (ေခါင္းစဥ္) တစ္ခု ေရြးပါ။
၃။ ထိုအေၾကာင္းအရာကို အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ပါ။
၄။ သုေတသနျပႆနာ တစ္ခု ကိုေဖာ္ျပပါ။
၅။ သင္ေလ့လာရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပပါ။
၆။သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္အေၾကာင္းကို ဖတ္ရွဳပါ။
၇။ အေပါင္းအသင္းမိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပါ။
၈။ တျခားသူမ်ား ျပဳလုပ္ထားေသာ အရာမ်ားကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳပါ။
၉။ သင္၏ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ပါ။
၁၀။ စူးစမ္း သိခ်င္မွဳ ထက္သန္ပါေစ။
၁၁။ ေမးခြန္းမ်ားေမးျမန္းပါ။
သုေတသီသည္ မိမိေရြးခ်ယ္ထားေသာ သုေတသနျပႆနာႏွင့္ ရင္းႏွီးမွဳရွိေစရန္ ရႏိုင္သမွ်ေသာ စာေပမ်ားကို စစ္ေဆးၾကည့္ရွဳရမည္။ သူသည္ စာေပအမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးကို သံုးသပ္ စစ္ေဆးၾကည့္ရွဳႏိုင္သည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ အေတြးအေခၚအယူအဆ၊ သီဟိုရမ္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ စာေပမ်ိဳးျဖစ္ျပီး က်န္တစ္မ်ိဳးမွာ ယခင္အေစာပိုင္းက မိမိ၏သုေတသန အမ်ိဳးအစားႏွင့္ ဆင္တူ ေလ့လာခ်က္မ်ားပါဝင္သည့္ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ကို အေျခခံထားေသာ စာေပမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႕ ျပန္လည္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ရရွိလာမည့္ ရလဒ္ အက်ိဳးေက်းဇူးမွာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ေဒတာ (data) ႏွင့္ တျခား အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရႏိုင္သည့္ အသိပညာျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ သုေတသီအား သုေတသန ျပႆနာကို အဓိပၸါယ္ရွိရွိျဖင့္ သတ္မွတ္ေစႏိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္သုေတသီသည္ ျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမွဳဆိုင္ရာ သို႕မဟုတ္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ အသံုးႏွုန္းမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပႏိုင္သည္။
ဤကဲ့သို႕ သုေတသနျပႆနာျပဳလုပ္ျခင္း သို႕မဟုတ္ သတ္မွတ္ျခင္းသည္ သုေတသနလုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုလံုးတြင္ အေရးအၾကီးဆံုးေသာ အဆင့္ျဖစ္သည္။
ဆက္စပ္ႏွီးႏြယ္ေသာ ေဒတာ (data) အခ်က္အလက္ႏွင့္ ဆက္စပ္မွဳမရွိေသာ ေဒတာအခ်က္အလက္မ်ားကို ခြဲျခားႏိုင္ရန္ သုေတသန ျပႆနာကို ေသေသခ်ခ်ာ သတ္မွတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ျပႆနာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေနာက္ခံအခ်က္အလက္မ်ား၏ တရားဝင္မွဳႏွင့္ မွန္ကန္မွဳမ်ားကို ဂရုစိုက္ရမည္။ မိမိေလ့လာမည့္ အေၾကာင္းအရာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေရးသား ေဖာ္ျပျခင္းသည္ အေျခခံက်ေသာ အေရးပါမွဳျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၄င္းသည္ စုေဆာင္းရမည့္ data အခ်က္အလက္၊ သက္ဆိုင္ေသာ data မ်ား၏ ဝိေသသလကၡဏာ၊ ရွာေဖြရမည့္ အဆက္အသြယ္မ်ားႏွင့္ အသံုးျပဳရမည့္နည္းစနစ္မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးသည္။
Comments
Post a Comment